Pocztówki dźwiękowe największą popularnością cieszyły się w Polsce w latach 60. i 70., kiedy prawdziwe płyty winylowe były trudno dostępne. Były tanie w produkcji, stąd znajdowały wielu odbiorców. Prace nad polską technologią wytwarzania pocztówek dźwiękowych podjęły w 1959 r. Zakłady Chemiczne Pronit w Pionkach[1] (produkowane były również w innych krajach socjalistycznych, w tym w ZSRR), później Muza czy Krajowa Agencja Wydawnicza. Do państwowych wydawców dołączyła również tzw. prywatna inicjatywa.
Dźwiękowe kartki pocztowe nierozerwalnie wiążą się z ówczesnymi (kultowymi) gramofonami – Karolinka czy Bambino.
Na rewersie dźwiękowe karty pocztowe posiadały wszystkie elementy tradycyjnych kart pocztowych – miejsce na znaczek, adres czy treść korespondencji. Jednak rolę typowej pocztówki korespondencyjnej spełniały stosunkowo rzadko, bo kupowano je głównie dla nagranej na awersie muzyki.
Znajdowały się tutaj również informacje o piosence, wydawcy, autorze projektu awersu.
„Ballada indiańska” Indiańska melodia ludowa. Tłoczenie Zakład Fonograficzny „Ruch”. Nagranie: „Polskie Radio i Telewizja”. Wydawca Przedsiębiorstwo Wydawniczo-Poligraficzne „RUCH”. Projekt graficzny S. Nargiełło. Karta ukazała się w sprzedaży w 1966 r.
Karta dźwiękowa ze zbiorów własnych M. Frączek
Karty były różnej wielkości, grubości, kolorowe, z różnymi motywami, z fotograficznymi reprodukcjami. Obrazek i utwory były najczęściej niezależne od siebie i nie miały ze sobą żadnego związku.
Nagrywano na nie polskie przeboje, jak również piosenki z „zachodu”, często bez praw autorskich. Na najwcześniejszych kartach mieścił się tylko jeden utwór (tak jak na prezentowanej karcie). Późniejsze zawierały dwa utwory (często różnych wykonawców). Jakość nagrania była niska.
Projekt graficzny karty S. Nargiełło.
Karta dźwiękowa ze zbiorów własnych M. Frączek
Koperta. Logo PWP „R” czyli Przedsiębiorstwo Wydawniczo-Poligraficzne RUCH. Na kopercie cena 12 zł [2]
Ze zbiorów własnych M. Frączek
[1] Mirosław Pęczak, Pocztówki dźwiękowe – fenomen PRL, Polityka, nr 31, 2019
[2] Przeciętne wynagrodzenie w Polsce w 1966 r. wynosiło 2016 zł; zob. statystyka ZUS – Przeciętne wynagrodzenie od 1950 r.