Matko moja!

Wincenty Byrski urodził się 26 grudnia 1870 r. Był najstarszym dzieckiem Ignacego i Magdaleny Byrskich.

W twórczości poety ważnym tematem były utwory poświęcone rodzicom, w szczególności matce. Poświęcił jej między innymi obszerny cykl 39 utworów pisanych regularnym 10-zgłoskowcem. Cykl jak i poszczególne jego części nie posiadają tytułów[1].

Marceli Olma tak charakteryzuje ten fragment twórczości Byrskiego[2]

(…) są one swoistą, nierzadko dialogizowaną, kroniką życia Wincentego Byrskiego od dzieciństwa do wieku dojrzałego (…) wszystkie utwory przedstawiają relacje autora z matką na tle szerszych kontaktów społecznych.

Cykl rozpoczyna się słowami  „Matko moja!”

Zdjęcie matki Wincentego Byrskiego pochodzi ze zbiorów bratanicy poety Heleny Byrskiej-Giergiel z Krakowa. W marcu 2022 r. – wraz z innymi pamiątkami – przekazała je do zbiorów Izby Historycznej im. Adolfa Zubera w Kozach.

Matko moja! dziś po wielu latach
Jako żywa stajesz mi w pamięci,
Gdy się duszę jak w więziennych kratach,
Gdy naokół świat się inny kręci.
Matko moja! podchodzę ku Tobie
Pełen skruchy i pełen pokory;
Jako żywo, nie wiem o sposobie,
Jak Cię uczcić, zawsze czcić cię skory.
Ileż cudownych chwil przeżylim razem! –
Zawsze dla mnie niepomiernie czuła,
Byłaś mi najlepszym drogowskazem;
Dziś się myśl w zabłąkaniu tuła.
Idziesz do mnie tak słodka jak zawsze …
Chodź! najdroższe ucałuję ręce …
Wpatrzon w oczy Twoje najłaskawsze
Luźne oto powiastki Ci święcę.