W latach 1314/1315-1327 Księstwo Oświęcimskie było niezależnym tworem politycznym. Nie wchodziło w skład państwa polskiego (Władysław Łokietek), jednak utrzymywało z nim sojusz. Do Księstwa należała również osada w Kozach, która w tym czasie po raz pierwszy wzmiankowana zostaje w  spisie świętopietrza parafii dekanatu oświęcimskiego diecezji krakowskiej. Dokument zachowany w archiwach Stolicy Apostolskiej pochodzi z 1326 r. Kozy zapisane są w nim pod dwiema nazwami łacińskimi Duabuscapris [Dwie Kozy] oraz Siffridivilla [Wieś Zygfryda] [1]. Dokument świadczy nie tylko o istnieniu osady, ale również o istniejącym kościele. Oznacza to, że powstanie osady (i kościoła) może sięgać daleko wstecz. Rejestr opisał jednak kościół jako opuszczony, opustoszały (łac. deserta). W tym samym roku pojawiają się również nazwy takich osad jak: Bestwina, Dankowice, Głębowice, Jawiszowice, Lipnik, Nidek, Osiek, Pisarzowice, Polanka, Stara Wieś, Wilamowice, Witkowice [2]

Rok po sporządzeniu rejestru 24 lutego 1327 r. książę oświęcimski Jan I Scholastyk (książę w latach 1321/4-1372) w Bytomiu złożył hołd lenny królowi Czech, Janowi Luksemburgowi, stając się lennikiem Korony Czeskiej. Zostało to potwierdzone przez Kazimierza Wielkiego 9 lutego 1339 r. – Polska zrzekła się zwierzchnich praw do Księstwa. W ten sposób wieś Duabuscapris/Siffridivilla na ponad 100 lat znalazła się pod rządami królów czeskich.

Popiersie Jana Luksemburskiego (1296-1346) z katedry św. Wita w Pradze. Uzależnił Księstwo Oświęcimskie (z Kozami włącznie) od wpływów czeskich. Wikipedia

Zob. Kozy w granicach Królestwa Polskiego 1454-1457 na stronie oprzeszlosci.pl


[1] Monumenta Poloniae Vaticana T.1 Acta Camerae Apostolicae. Vol. 1, 1207-1344, Kraków 1913; na archiwalnej stronie Gminy Kozy [dostęp 9.06.2025] błędnie podana jest data pierwszej wzmianki o Kozach Miejscowość po raz pierwszy wymieniona została w wykazie dziesięciny papieskiej z 1325. Kozy już w tym roku (2025) obchodzą 700 lecie swojego istnienia; zob. 700-lecie Kóz [dostęp 9.06.2025]
[2] Janusz Kudłacik, Ziemia obiecana? Średniowieczne osadnictwo w księstwie oświęcimskim, Kęty  2022

Dodaj komentarz